Hôm nay là ngày đầu tiên của tháng sáu, "tháng sáu trời mưa, trời mưa không dứt ...".
Mấy ngày nay mưa Sài Gòn mưa liên miên, mưa xối xả đến ngập đường, ngập phố. Sáng thứ bảy, mở facebook cập nhật tình hình bạn bè, chỉ thấy tin về trận mưa ngập ở Sài Gòn, cũng ngập tràn trên mạng.
Đây, Sài Gòn của thế kỷ 21, vẫn cứ ngập như thế này đây: http://dantri.com.vn/xa-hoi/sai-gon-ngap-sau-nhat-ke-tu-dau-mua-mua-737534.htm.
Và đây nữa: http://vnexpress.net/gl/ban-doc-viet/video/2013/05/sai-gon-mua-nua-gio-da-ngap-nuoc/.
Trời mà mưa thì những người buôn bán sẽ buồn, vì hàng quán ế ẩm. Những ai phải đi ra đường trong lúc trời mưa cũng sẽ rất ngại, vì người thì ướt, đường thì trơn, thỉnh thoảng lại có gió to tạt vào xe đến muốn lạc tay lái, rất nguy hiểm. Nhưng mưa đêm thì lại rất thú vị, tất nhiên không kể những người phải bôn ba ngoài đường trong đêm mưa gió. Và lại càng thú vị hơn nữa nếu hôm trước là đêm thứ sáu như đêm hôm qua, vì sáng thứ bảy bạn không phải đi làm, tha hồ thảnh thơi để thưởng thức cái không khí "mùa thu" của SG vào những ngày như thế.
Đấy là tâm trạng của tôi, sáng nay. Mở cửa bước ra "vườn"- mảnh sân nhỏ nhưng luôn xanh um và thơm ngát mùi ngọc lan, không gian thở của gia đình tôi - tôi thấy đập vào mắt những cánh ngọc lan trắng ngà rơi lả tả đầy trên sân gạch. Mùi nước mưa lẫn với mùi lá cây và hương hoa khiến tạo ra một mùi hương thật dễ chịu. Không khí vẫn còn chút ẩm ướt và mát mẻ, bầu trời có màu xanh xám mờ mờ, tạo cho ta một cảm giác nhẹ nhàng thơ thới. Tôi nghĩ, nếu bao giờ có đi đâu xa, nhớ về thời tiết của Sài Gòn thì tôi sẽ nhớ nhất là mùa mưa với những ngày mát mẻ như ngày hôm nay.
Rồi
chợt nhớ một bài thơ Đường mà tôi đã được đọc - well, học - cách đây ít
lâu. Ừ, thế đấy, ít lâu nay tôi bon chen học chữ Hán và thơ Đường, là
bởi vì có một người bạn đồng nghiệp ở xa, thấy tôi thích thơ thẩn nên
bèn nổi máu anh hùng, ra tay nghĩa hiệp mà dạy dỗ tôi bằng con đường
hoàn toàn hàm thụ - tức là gửi bài giảng, bài tập và các hướng dẫn tài
liệu qua email, còn tôi thì chỉ việc lấy về mà học, có thắc mắc gì thì
mail hỏi lại.
Vâng, bài thơ ấy tôi dịch và viết lời cảm nhận theo yêu cầu của "sư phụ" - người bạn đồng nghiệp đã hướng dẫn cho tôi tự học tiếng Hán vài tháng nay. Bài Xuân hiểu của Mạnh Hạo Nhiên. Một bài thật nổi tiếng của một nhà thơ cũng rất nổi tiếng, nhưng trước đây tôi chưa bao giờ biết, cho đến khi được "thọ giáo" Hán ngữ với Đường thi cùng người bạn đồng nghiệp ở tận một tỉnh xa xôi cuối đất, An Giang.
Xa về địa lý, nhưng đối với tôi lại rất gần gũi, vì, đúng rồi, nói theo kiểu ông thầy dạy Anh văn của tôi thời thập niên 90 của thế kỷ trước, "I'm just a phone call away." Ấy là hồi đó, còn bây giờ, thì phải nói, "we're only a computer screen away", phải không? Vì cứ mở máy lên, thì người kia (có lẽ) cũng đang ở bên kia, cũng đang nhìn vào những con chữ trên màn hình máy tính.
Dịch bài thơ Xuân hiểu ở trình độ Hán ngữ
của tôi là một yêu cầu quá sức, nhưng "sư phụ/bằng hữu" của tôi vẫn yêu
cầu tôi làm, vì tin vào sự nhạy cảm của tôi đối với văn thơ. Nhưng bản
dịch đầu tiên của tôi thì sai be bét, do tôi không hình dung ra được cái
khung cảnh mà nhà thơ Mạnh Hạo Nhiên đang vẽ ra trong bài thơ của mình.
Sư phụ của tôi bảo, có lẽ khung cảnh và khí hậu miền Nam khác với miền
Bắc nên tôi không cảm nhận được, vì đêm xuân miền Bắc thì rất tuyệt. Ừ,
có lẽ thế thật, vì tôi thấy những văn nghệ sĩ người Bắc di cư khi làm
thơ, viết nhạc về mùa Xuân thì viết cũng rất thơ, rất đẹp.
Nhưng ở miền Nam thì làm gì có mùa Xuân; khi miền Bắc đang xuân thì miền Nam đang là mùa nắng, nắng chói chang và oi ả khủng khiếp. Mà sau đó thì lại đến mùa mưa, mưa thủng trời thối đất. Nên thời tiết chỉ đẹp vào những ngày không mưa, không nắng như hôm nay - tức là, sau những cơn mưa lớn. Thôi thì giả vờ đó là mùa xuân, hoặc mùa thu, của miền Nam vậy.
Vâng, cách đây hai tuần, cũng qua một đêm mưa như đêm qua, sáng ra tự nhiên tôi bỗng hiểu được bài thơ Xuân hiểu của Mạnh Hạo Nhiên. Nên chia sẻ lại bài cảm nhận của tôi về bài thơ với các bạn dưới đây nhé.
Còn ai chưa đọc bài Xuân hiểu của Mạnh Hạo Nhiên thì xin đọc ở đây: http://vi.wikipedia.org/wiki/Xu%C3%A2n_hi%E1%BB%83u.
-----------------
18/5/2013
Đêm mưa ở Sài Gòn chẳng thể giống đêm xuân ở phương Bắc, nhưng cũng vẫn cứ dễ thương, đi xa vẫn nhớ đối với những người miền Nam, miền đất của những cơn nắng chói chang và những trận mưa xối xả.
Trời chỉ đẹp vào những ngày như hôm nay. Nên người ta mới cầu mong:
Lạy trời chẳng nắng, đừng mưa/Cứ râm râm mát cho vừa nhớ thương ...
Mấy ngày nay mưa Sài Gòn mưa liên miên, mưa xối xả đến ngập đường, ngập phố. Sáng thứ bảy, mở facebook cập nhật tình hình bạn bè, chỉ thấy tin về trận mưa ngập ở Sài Gòn, cũng ngập tràn trên mạng.
Đây, Sài Gòn của thế kỷ 21, vẫn cứ ngập như thế này đây: http://dantri.com.vn/xa-hoi/sai-gon-ngap-sau-nhat-ke-tu-dau-mua-mua-737534.htm.
Và đây nữa: http://vnexpress.net/gl/ban-doc-viet/video/2013/05/sai-gon-mua-nua-gio-da-ngap-nuoc/.
Trời mà mưa thì những người buôn bán sẽ buồn, vì hàng quán ế ẩm. Những ai phải đi ra đường trong lúc trời mưa cũng sẽ rất ngại, vì người thì ướt, đường thì trơn, thỉnh thoảng lại có gió to tạt vào xe đến muốn lạc tay lái, rất nguy hiểm. Nhưng mưa đêm thì lại rất thú vị, tất nhiên không kể những người phải bôn ba ngoài đường trong đêm mưa gió. Và lại càng thú vị hơn nữa nếu hôm trước là đêm thứ sáu như đêm hôm qua, vì sáng thứ bảy bạn không phải đi làm, tha hồ thảnh thơi để thưởng thức cái không khí "mùa thu" của SG vào những ngày như thế.
Đấy là tâm trạng của tôi, sáng nay. Mở cửa bước ra "vườn"- mảnh sân nhỏ nhưng luôn xanh um và thơm ngát mùi ngọc lan, không gian thở của gia đình tôi - tôi thấy đập vào mắt những cánh ngọc lan trắng ngà rơi lả tả đầy trên sân gạch. Mùi nước mưa lẫn với mùi lá cây và hương hoa khiến tạo ra một mùi hương thật dễ chịu. Không khí vẫn còn chút ẩm ướt và mát mẻ, bầu trời có màu xanh xám mờ mờ, tạo cho ta một cảm giác nhẹ nhàng thơ thới. Tôi nghĩ, nếu bao giờ có đi đâu xa, nhớ về thời tiết của Sài Gòn thì tôi sẽ nhớ nhất là mùa mưa với những ngày mát mẻ như ngày hôm nay.
 |
| Có ai nhìn thấy mấy nụ Ngọc Lan e ấp không? |
Vâng, bài thơ ấy tôi dịch và viết lời cảm nhận theo yêu cầu của "sư phụ" - người bạn đồng nghiệp đã hướng dẫn cho tôi tự học tiếng Hán vài tháng nay. Bài Xuân hiểu của Mạnh Hạo Nhiên. Một bài thật nổi tiếng của một nhà thơ cũng rất nổi tiếng, nhưng trước đây tôi chưa bao giờ biết, cho đến khi được "thọ giáo" Hán ngữ với Đường thi cùng người bạn đồng nghiệp ở tận một tỉnh xa xôi cuối đất, An Giang.
Xa về địa lý, nhưng đối với tôi lại rất gần gũi, vì, đúng rồi, nói theo kiểu ông thầy dạy Anh văn của tôi thời thập niên 90 của thế kỷ trước, "I'm just a phone call away." Ấy là hồi đó, còn bây giờ, thì phải nói, "we're only a computer screen away", phải không? Vì cứ mở máy lên, thì người kia (có lẽ) cũng đang ở bên kia, cũng đang nhìn vào những con chữ trên màn hình máy tính.
 |
| Đây nữa, vài nụ Ngọc Lan như những ngón tay ngọc ngà, nhỏ nhắn |
Nhưng ở miền Nam thì làm gì có mùa Xuân; khi miền Bắc đang xuân thì miền Nam đang là mùa nắng, nắng chói chang và oi ả khủng khiếp. Mà sau đó thì lại đến mùa mưa, mưa thủng trời thối đất. Nên thời tiết chỉ đẹp vào những ngày không mưa, không nắng như hôm nay - tức là, sau những cơn mưa lớn. Thôi thì giả vờ đó là mùa xuân, hoặc mùa thu, của miền Nam vậy.
Vâng, cách đây hai tuần, cũng qua một đêm mưa như đêm qua, sáng ra tự nhiên tôi bỗng hiểu được bài thơ Xuân hiểu của Mạnh Hạo Nhiên. Nên chia sẻ lại bài cảm nhận của tôi về bài thơ với các bạn dưới đây nhé.
Còn ai chưa đọc bài Xuân hiểu của Mạnh Hạo Nhiên thì xin đọc ở đây: http://vi.wikipedia.org/wiki/Xu%C3%A2n_hi%E1%BB%83u.
-----------------
18/5/2013
Đêm qua ở SG mưa, có lẽ mưa rất to, và dai dẳng. Sáng ngủ dậy, mở cửa, hai cây hoa ngọc lan và hoa móng bò (hoa ban) trong sân nhà rụng trắng và tím đầy sân.
 |
| Hoa Ngọc Lan rụng trắng sân |
Sực hiểu bài thơ Xuân hiểu của Mạnh Hạo Nhiên với những lời giải thích được cung cấp từ trước. Và đây là bản dịch thơ, cùng cảm nhận về bài thơ. Chỉ xin mạn phép đổi một chữ trong bài thơ: thay vì đêm Xuân thì là đêm mưa. Vì cái cảm giác dễ chịu ấy là do mưa đem lại, chứ không phải do Xuân.
Đêm mưa ở Sài Gòn chẳng thể giống đêm xuân ở phương Bắc, nhưng cũng vẫn cứ dễ thương, đi xa vẫn nhớ đối với những người miền Nam, miền đất của những cơn nắng chói chang và những trận mưa xối xả.
Trời chỉ đẹp vào những ngày như hôm nay. Nên người ta mới cầu mong:
Lạy trời chẳng nắng, đừng mưa/Cứ râm râm mát cho vừa nhớ thương ...
 |
| Lan móng bò, mùa mưa đã rụng hết, chỉ còn vài bông sót lại |
Đêm mưa
Đêm mưa ngủ không biết sáng
Ngoài sân chim hót vang trời
Trong đêm nghe mưa gió đến
Biết bao hoa lá rụng rơi?
Đêm Xuân của miền Bắc, trời mát lạnh, ngủ ngon. Đêm mưa ở SG cũng thế, trời mát dịu, ngủ ngon, khi mắt mở ra thì trời đã sáng bảnh, mặt trời đã lên cao rực rỡ, ngoài vườn chim hót vang lừng.
Trời Xuân miền Bắc thì hay mưa, những cơn mưa bụi nhè nhẹ. Mưa bụi thì miền Nam không bao giờ có được, chỉ có những cơn mưa rào, mưa xối xả giữa trưa trời nắng. Nhưng mưa đêm thì thường dai dẳng hơn, và cũng có cảm giác nhẹ hơn, vì người đang nằm trong nhà đệm êm chăn ấm.
Mưa của Xuân hiểu với mưa của đêm Sài Gòn rõ là khác nhau, nhưng cái cảm giác ngủ ngon, khoan khoái, giấc ngủ đẫy mắt thì có lẽ vẫn cứ giống nhau. Sáng ra không khí vẫn còn ẩm ướt với cảm giác đặc trưng của khí trời sau những cơn mưa, khiến ta bỗng nhớ ra, ừ nhỉ, đêm rồi có mưa, mưa lớn đấy, chẳng rõ mấy cây hoa ngọc lan và hoa móng bò trong vườn nhà ta có còn được bông hoa nào trên cây, hay đã rụng cả rồi?
3/6/3013
Bổ sung bản dịch thứ hai của tôi
Sáng nay tôi lại dậy sớm, vẫn cảnh vườn nhà với những cánh Ngọc Lan rơi vương vãi. Lại nhớ đến bài Xuân hiểu, và tiếp tục muốn thử sức với một bản dịch thành thơ 5 chữ, sát với bản gốc hơn. Và đây là kết quả:
Một sớm mai xuân
Đêm xuân không biết sáng
Chim hót rộn nơi nơi
Trong đêm, mưa gió đến
Bao hoa rụng lá rơi.
-----
Khuyến mãi: Bài thơ Xuân hiểu và vài bản dịch.
孟浩然
春曉
春眠不覺曉，
處處聞啼鳥。
夜來風雨聲，
花落知多少。
Xuân Hiểu
Xuân miên bất giác hiểu,
Xứ xứ văn đề điểu.
Dạ lai phong vũ thanh,
Hoa lạc tri đa thiểu ?
-- Bản dịch của Tương Như --
BUỔI SỚM MÙA XUÂN
Giấc xuân, sáng chẳng biết ;
Khắp nơi chim ríu rít ;
Đêm nghe tiếng gió mưa ;
Hoa rụng nhiều hay ít?
--Bản dịch của Trần Nhất Lang--
Say sưa trong giấc xuân nồng
Nơi nơi trời sáng vang lừng chim ca
Đêm qua có trận mưa sa
Ai hay đã mấy đóa hoa lìa cành.
Đêm mưa ngủ không biết sáng
Ngoài sân chim hót vang trời
Trong đêm nghe mưa gió đến
Biết bao hoa lá rụng rơi?
Đêm Xuân của miền Bắc, trời mát lạnh, ngủ ngon. Đêm mưa ở SG cũng thế, trời mát dịu, ngủ ngon, khi mắt mở ra thì trời đã sáng bảnh, mặt trời đã lên cao rực rỡ, ngoài vườn chim hót vang lừng.
Trời Xuân miền Bắc thì hay mưa, những cơn mưa bụi nhè nhẹ. Mưa bụi thì miền Nam không bao giờ có được, chỉ có những cơn mưa rào, mưa xối xả giữa trưa trời nắng. Nhưng mưa đêm thì thường dai dẳng hơn, và cũng có cảm giác nhẹ hơn, vì người đang nằm trong nhà đệm êm chăn ấm.
 | |
| Chút màu xanh trong "vườn" nhà |
Mưa của Xuân hiểu với mưa của đêm Sài Gòn rõ là khác nhau, nhưng cái cảm giác ngủ ngon, khoan khoái, giấc ngủ đẫy mắt thì có lẽ vẫn cứ giống nhau. Sáng ra không khí vẫn còn ẩm ướt với cảm giác đặc trưng của khí trời sau những cơn mưa, khiến ta bỗng nhớ ra, ừ nhỉ, đêm rồi có mưa, mưa lớn đấy, chẳng rõ mấy cây hoa ngọc lan và hoa móng bò trong vườn nhà ta có còn được bông hoa nào trên cây, hay đã rụng cả rồi?
3/6/3013
Bổ sung bản dịch thứ hai của tôi
Sáng nay tôi lại dậy sớm, vẫn cảnh vườn nhà với những cánh Ngọc Lan rơi vương vãi. Lại nhớ đến bài Xuân hiểu, và tiếp tục muốn thử sức với một bản dịch thành thơ 5 chữ, sát với bản gốc hơn. Và đây là kết quả:
Một sớm mai xuân
Đêm xuân không biết sáng
Chim hót rộn nơi nơi
Trong đêm, mưa gió đến
Bao hoa rụng lá rơi.
-----
Khuyến mãi: Bài thơ Xuân hiểu và vài bản dịch.
孟浩然
春曉
春眠不覺曉，
處處聞啼鳥。
夜來風雨聲，
花落知多少。
Xuân Hiểu
Xuân miên bất giác hiểu,
Xứ xứ văn đề điểu.
Dạ lai phong vũ thanh,
Hoa lạc tri đa thiểu ?
-- Bản dịch của Tương Như --
BUỔI SỚM MÙA XUÂN
Giấc xuân, sáng chẳng biết ;
Khắp nơi chim ríu rít ;
Đêm nghe tiếng gió mưa ;
Hoa rụng nhiều hay ít?
--Bản dịch của Trần Nhất Lang--
Say sưa trong giấc xuân nồng
Nơi nơi trời sáng vang lừng chim ca
Đêm qua có trận mưa sa
Ai hay đã mấy đóa hoa lìa cành.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét