Tháng tám, thu mênh mông ...

Nhanh quá, mới đó mà đã đến tháng tám .... Chỉ cần quay qua quay lại vài cái nữa là hết năm.

Tháng tám, danh chính ngôn thuận thì học sinh thì vẫn còn nghỉ hè, nhưng chẳng hiểu sao thời nay các trường đều thi đua nhau khai giảng ... sớm hơn ngày khai giảng chính thức, tức là ngày 5/9. Tập trung sớm để còn ôn bài năm cũ, kiểm tra chất lượng đầu năm mới, rồi bầu bán ban cán sự lớp và ban liên lạc phụ huynh học sinh, rồi thu tiền cơ sở vật chất, tiền đồng phục, tiền học phụ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi học sinh yếu . Nên đầu tháng tám là bọn trẻ đã rục rịch đến trường hết rồi, và cô bé Khuê nhà tôi cũng thế, đã đến trường nhận lớp hôm qua.

Tháng tám, có ngày sinh nhật của tôi. Sinh nhật thì tất nhiên chỉ có một ngày, nhưng sinh nhật của tôi may mắn lại là gần cuối tháng. Nói nhỏ nhé: sinh nhật tôi trùng ngày sinh của đại tướng Võ Nguyên Giáp cơ đấy, và ... "tương truyền" cũng là ngày vị vua cuối cùng của VN là vua Bảo Đại đã thoái vị với lời tuyên bố nổi tiếng: "Thà làm công dân của một nước tự do còn hơn làm vua một nước nô lệ". Nên trong cuộc đời làm việc của tôi (nay đã gần hết), điều mà tôi tự hào nhất chính là (không, các bạn chẳng đoán được đâu, hãy để tôi tự nói), tôi đã từ chức đến 4 lần rồi cơ! Đấy là chưa kể một số lần khác đã định từ chức nhưng rồi lại thôi - chỉ vì không muốn gây khó cho người đã tin tưởng và bổ nhiệm mình thôi ạ.

Trở lại ngày sinh nhật. Do sinh cuối tháng nên tôi có thể sống trọn cả tháng tám trong tâm trạng đợi đợi, chờ chờ, chờ ngày sinh nhật đấy mà. Vì ngày ấy, gì thì gì, chắc chắn tôi phải được nhận quà từ ông xã (chắc lại bánh kem rồi) và con gái. Còn con trai thì khi có khi không (mà không nhiều hơn có!); thì con trai nó thế mà. Nếu có bao giờ nó quan tâm đến ai thì chắc chỉ có thể là bạn gái của nó mà thôi, quy luật của muôn đời rồi thì phải.

Chợt nhớ ngày xưa, thỉnh thoảng nhớ hai đứa con lưu lạc ở nước ngoài mà lâu lâu không thấy tin tức, không nhận được thư từ hỏi han gì, thì mẹ tôi lại thở dài, chép miệng mà nói: nước mắt chảy xuôi. Thì đúng rồi, nước mắt chảy xuôi .... Bây giờ đã là mẹ, tôi mới hiểu hết ý nghĩa câu nói của mẹ tôi, nay đã nghỉ yên nơi chín suối .... Vâng, rất nhiều khi đến lúc người ta hiểu ra thì đã là quá muộn ....

Tháng tám, có lẽ là lúc bắt đầu khoảng thời gian có thời tiết đẹp trong  năm ở miền Nam. Trời vẫn đang là mùa mưa, mưa còn nhiều nhưng trời thì không còn nắng gắt như vào lúc đầu mùa nữa. Và những lúc nào không mưa cũng không nắng như ở SG hôm nay thì thời tiết là đẹp nhất. Cảm giác về sự hiện hữu của mùa thu ở đất Sài Gòn rõ rệt nhất chính là vào những lúc này đây. Dù ai cũng biết rằng thực ra ở mảnh đất miền Nam này vốn chỉ có hai mùa mưa và nắng, thì làm gì có chuyện xuân hạ thu đông? Nhắc đến mùa thu, chẳng qua là để có cớ cho các thi sĩ thả hồn làm thơ mà thôi.

Vâng, mùa thu ở Sài Gòn, trước năm 1975, đã có một thi sĩ trẻ làm một bài thơ mà tôi đọc thì thuộc ngay bốn câu đầu. Bài thơ bắt đầu bằng mấy từ "Tháng chín mưa dầm trên mái ngói", nhưng vì "ăn gian" nên tôi hay sửa lại thành "Tháng tám mưa dầm trên mái ngói ...".

Bài thơ ấy, tôi đọc một lần lúc 14, 15 tuổi gì đó rồi nhớ mãi, nhưng không đầy đủ, chỉ lõm bõm vài câu mà cái trí nhớ kỳ lạ (nghịch thường) của tôi đã tiếp thu cùng một lúc với những cảm xúc mà bài thơ gợi ra cho tôi lúc ấy. Những câu hay nhất (và cũng là những câu tôi còn nhớ) theo tôi là những câu này:

Tháng tám mưa dầm trên mái ngói
Người ra đi chia nửa trời sầu
Chẳng lẽ như chim lười biếng hót
Mà người thì như đã quên nhau?
...
Hay đã xa rồi mưa dưới gót
Con đường tình tự cỏ cây vàng
Tháng tám tôi về hoa lá khóc
Nhớ người nước mắt nhỏ mênh mang
...

Vâng, lời thơ tuyệt đẹp, phải không các bạn? Trong đầu tôi giờ còn rất nhiều những mẩu vụn thơ ca mà tôi đã nhặt nhạnh vào trong đầu, trong hồn từ trước năm 1975. Cũng như nhiều mẩu vụn khác, tôi nghĩ bài này tôi sẽ không bao giờ tìm lại được nữa. Nhưng không, thật bất ngờ, hôm nay gõ khổ thơ đầu tiên của bài thơ (khổ thơ bắt đầu bằng mấy từ "Tháng chín mưa dầm ..." mà tôi đã ăn gian sửa lại cho nó thành tháng tám của tôi), tôi đã tìm thấy được nguyên vẹn bài thơ ấy trên trang gio-o.com. Mừng, như gặp lại một người thân từ lâu thất lạc. Bài thơ ấy có tựa là Thu mênh mông, dù như tôi đã nói ở trên, Sài Gòn làm gì có mùa thu cơ chứ?

Tác giả của nó là một nhà thơ có tên (lấy tên?) là Phạm Khánh Vũ, một cái tên tôi mới nghe lần đầu nhưng lại thấy quen quen, có gì đâu, vì họ Phạm là họ của mẹ tôi còn Vũ thì chính là họ của tôi đây. Chẳng biết anh đang phiêu bạt nơi đâu, nnhà thơ có bài thơ xuất sắc ấy - xuất sắc, vì khi tìm trên mạng tôi còn thấy 4 câu thơ bất hủ của khổ thơ đầu được nhiều người nhắc đến trong những bài tản văn trên blog cá nhân của mình. Làm thơ, dù chỉ có một bài mà được mọi người nhớ mãi như vậy, cũng đã là đủ rồi, phải không anh Phạm Khánh Vũ ơi?

Xin chép lại ở đây để tặng mọi người (của người bồ tát, ha ha), cùng là để chào tháng tám. Tháng tám, với ngày sinh của tôi, và của nhiều bạn bè khác thời Gia Long hoa mộng của tôi. Nhỉ, TM, PL, và NM ơi. Chút trời thu mênh mông, tháng tám ...


Thu Mênh Mông
Phạm Khánh Vũ

Tháng chín mưa dầm trên mái ngói
Người ra đi chia nửa trời sầu
Chẳng lẽ như chim lười biếng hót
Mà người thì thôi đã quên nhau

Tôi về nghe thu rơi với mộng
Nắng vàng hiu hắt ngủ bên hiên
Ngẩn ngơ lá rụng trong hồn mỏng
Nụ cười thơm ngát giấc man thiên

Hay đã xa rồi mưa dưới gót
Con đường tình tự cỏ cây vàng
Tháng chín tôi về hoa lá khóc
Nhớ người nước mắt nhỏ mênh mang
 
Hái nụ tình hồng nghe rất lạ
Thương áo người xanh buổi tiễn đưa
Tay đan đứng dưới chùm lá nõn
Mới biết yêu nhau thế cũng vừa
 
Người đi mùa dâu vàng năm ngoái
Nên có khi buồn như hôm nay
Một mình nghe cả mùa thu tới
Đôi mắt tình không cứ thở dài

Tháng chín tôi về xa như gió
Chút lòng cuồng ngã giữa chiêm bao
Nhớ áo xanh ngày xưa quá đỗi
Ngoài  trời mưa gõ nhịp mưa mau
 
Tháng chín vàng đôi tay ngưỡng vọng
Ôi khóm tường vi đứng ngậm ngùi
Người đi thuở ấy không còn nhớ
Mưa hồng rơi xuống xót xa tôi. 

(trích tuần báo Tuổi Ngọc)
 http://www.gio-o.com/ThoTinhNam1975/ThoTinhMienNam1975PhamKhanhVu.htm