Tản mạn Sài Gòn

Mấy ngày qua tôi lu bu công việc quá nên có nhiều ý tưởng mà không viết được, page view rớt hạng thê thảm! Lại nhớ mấy vụ việc có liên quan đến các blogger nổi tiếng của VN, những việc mà tôi chẳng bao giờ mong nó xảy ra với mình, nên tự an ủi theo kiểu AQ rằng, page view thấp tức là độ an toàn cao! Chứ gì nữa, vào cái thời đi nhẹ nói khẽ như thế này.

Mà không hiểu sao lúc này mọi việc đều nhạy cảm quá nhỉ? Hay tại mình ngây thơ chính trị không hiểu được những âm mưu thâm độc của các lực lượng phản động? Mà, cũng khó hiểu thật chứ, lực lượng phản động ở đâu ra mà lắm thế? Chứ tôi thì tôi nghĩ, hay tại vì ta đang định nghĩa về lực lượng phản động, âm mưu chống phá nhà nước vv một cách khắt khe quá? Chà, mấy chuyện này, vào thời buổi này nữa chứ, tốt nhất là không nên tò mò và bàn bạc nhiều quá! Lo làm việc đi thì hơn, phải không? Tôi cứ nghĩ đơn giản, để đất nước phát triển, tốt nhất là mỗi người lo học hành, sống có trách nhiệm, có đạo đức, làm tốt việc mình làm, thì mọi việc sẽ tự ổn thỏa thôi mà?

Nhưng entry này không nhằm nói chuyện mấy blogger VN bị nổi tiếng một cách bất đắc dĩ, mà nói chuyện tản mạn Sài Gòn, như cái tựa của nó đã nêu. Chẳng là gần đây tôi có mấy chuyến đi xa Sài Gòn, trước đó là đi Indo, sau lại đi Nha Trang, nên cứ đi khỏi Sài Gòn lại nhớ về Sài Gòn, để so sánh, để chê, rồi để thương, và cuối cùng là để ... thấy Sài Gòn nhìn lâu cũng đẹp. Thật đấy.

Đẹp ở chỗ nào đâu, tôi hình dung nhiều người sẽ nói thế. Đường thì đầy lô cốt, chật chội, vỉa hè bị lấn, xe chạy thì không luật lệ, rồi lại kẹt xe liên tục nữa chứ. Chưa kể đường xá thì bụi bặm, trời thì nắng chang chang, lại có nhiều đoạn đường không một bóng cây, đẹp gì mà đẹp?

Ừ. Sài Gòn đúng là như thế thật. Nhưng mà mấy hôm nay trời mưa nhiều, nên đường xá cũng sạch sẽ, trời thì râm mát chứ không nắng, thậm chí có khi còn se se lạnh, thật dễ chịu. Thực ra, mỗi lần trời Sài Gòn lành lạnh như thế thì đó là khi đang bão ở miền Trung đấy, one man's meat is another man's poison, nói ra nghe ích kỷ lắm, nhưng khổ nỗi đối với dân Sài Gòn quanh năm nắng gắt thì không thể không cảm thấy dễ chịu khi trời dịu mát như thế này.

Cách đây vài hôm khi mới ở Nha Trang về, trong lúc chờ xe buýt ở quán cóc vỉa hè trước khi đến cơ quan làm việc, tự dưng tôi bỗng thấy Sài Gòn thật ... dễ thương. Quán cóc, ấy là mấy cái bàn ghế nhựa đã cũ để lăn lóc ở vỉa hè, người qua đường - chủ yếu là những người đang chờ đợi một cái gì đấy, ví dụ như xe buýt, hoặc chờ bạn bè, người thân ra vào những cơ quan gần đó - ghé qua ngồi, và uống một ly sữa đậu nành, một ly cà phê đá, hút một điếu thuốc.

Khách qua đường có người chỉ ghé một lần, nhưng cũng có người do công việc ngày nào cũng phải ghé qua chỗ quán ấy (chờ xe buýt như tôi chẳng hạn), thế là thành quen với chủ quán. Nên chưa ngồi xuống thì chủ quán đã biết ý, lấy ngay một chai đậu nành đổ vào bịch (vì trước đó tôi mấy lần bị vừa khui chai đậu nành xong thì xe buýt đến, vội trả tiền rồi chạy mà không kịp uống). Xe chưa đến thì tôi cũng ngồi, nhìn ngắm người qua đường, đôi khi nói dăm ba câu chuyện vu vơ với chủ quán, cũng thấy vui vui. Sống chậm một cách bắt buộc, nhưng cũng ... giảm stress mà.

Hôm ấy thì tôi phải chờ hơi lâu, chẳng hiểu sao, chắc là kẹt xe (không phải giống mấy nước tư bản, đặc biệt là Pháp, hay Úc đôi khi cũng thế, công nhân đình công, thế là không có xe công cộng nào chạy, đến là khốn khổ). Nên mới có dịp cho một anh bán đậu phộng luộc đến mời. Tôi vốn ít ăn vặt, nhưng lại hay mua quà cho bất cứ ai mời, đặc biệt là những người già bán những thứ quà rẻ tiền như thế, chẳng qua là không nỡ từ chối người mời, vả lại số tiền cũng không lớn.

Anh bán đậu phộng này còn trẻ, chỉ chừng khoảng 30, nên tôi ngần ngừ định không mua, nhưng thấy thái độ dễ thương, không xấn xổ như một vài người bán hàng trẻ khác, nên tôi hỏi bao nhiêu 1 lon. "Dạ, 5 ngàn". Tôi đồng ý mua, và khi anh ta lấy túi để đong đậu phộng tôi mới phát hiện là anh bị mất bàn tay trái, chỉ còn cùi tay. Nhưng với chỉ một bàn tay, anh vẫn làm mọi việc rất vén khéo, sử dụng luôn cùi tay trái làm chỗ móc một bên miệng túi ny lông, còn tay kia anh vừa cầm một bên miệng túi còn lại vừa cầm lon đong đậu phộng, đổ vào túi gọn gàng không ra ngoài một hột nào. Thấy chỉ có 5 ngàn đồng, tôi ái ngại mua luôn 2 lon. Anh ta tỏ ra vui vẻ biết ơn lắm.

Khi tôi trả tiền xong xuôi, có lẽ thấy tôi có vẻ thân thiện, anh mời tiếp, "cô mua vé số không?" Tôi cười, ừ thì cho xem, thế là anh lấy ra mấy xấp vé số, nhanh nhẹn lắm. Tôi lấy cho anh hai tấm (không lựa chọn), anh lại hỏi (hơi ... bẽn lẽn), cái này còn 3 tấm (cùng một số), cô có lấy luôn không? Tôi tặc lưỡi, ừ, thì lấy luôn cho rồi, anh bán hàng giỏi nhỉ? Và anh ta cười, trả lại tiền thối, rồi cám ơn và đi, dáng vẻ nhanh nhẹn, lễ phép, và khi anh ta đứng lên tôi mới để ý quần áo anh ta có vẻ cũ, sờn cả rồi, nhưng sạch sẽ và khá thẳng thóm.

Tự nhiên lại nhớ ngày xưa, trước năm 1975, tôi cũng đã từng ở trong những xóm nghèo, học một loại trường làng, các thầy cô dạy dỗ nghiêm khắc kỹ lưỡng lắm. Nào là tập vở phải giữ cho sạch sẽ, quần áo phải phẳng phiu, giấy rách phải giữ lấy lề. Tôi vẫn nhớ ông già Tám làm gác cổng cho ngôi trường Thánh Tâm (bây giờ là trường Tân Bình) ở ngã Ba Ông Tạ, ngôi trường của người miền Nam, học sinh đa số nói tiếng Nam (có lẽ chỉ mình tôi nói tiếng Bắc).

Ông Tám cũng nói tiếng Nam, mới đầu tôi rất sợ nhưng sau thì rất quý. Ông làm ở đó mấy chục năm, khi tôi vào thời tiểu học đã thấy ông già rồi, mà đến khi tôi lấy chồng ông vẫn còn ở đó thêm mấy năm nữa mới thôi. Không hiểu sao tôi bỗng cảm thấy ông Tám ấy với anh bán đậu phộng - vé số kia có cái gì đó giống nhau: kỹ lưỡng, lễ phép, nhanh nhẹn, có trách nhiệm với chính mình, tự tin theo một kiểu nào đó.

Và tự nhiên tôi nghĩ, đó là những con người tiêu biểu cho đa số dân cư của thành phố này. Bận rộn, ngổn ngang, đôi khi chật vật, lam lũ nữa, nhưng không kém tự tin, cũng biết nắm bắt cơ hội, và biết phải bỏ công sức, mồ hôi nước mắt ra để kiếm miếng ăn hàng ngày, để có được những gì mình muốn - nhỏ thôi, như một bữa cơm có chất, một mái ấm để về, một chỗ để che mưa nắng hàng ngày ...

Lại nhớ đến nhà văn Nguyễn Ngọc Tư mà tôi cũng cho là rất Sài Gòn, dù biết rằng, ơ lạ chưa, người ta thì gốc Cà Mau, mình thì gốc Bắc Kỳ, chẳng có ai là Sài Gòn hết cả, mắc mớ gì mà mình thương mến Sài Gòn, rồi lại còn nhận vơ người khác vào làm người SG, tất nhiên là có cả mình trong đó nữa chứ?

Ừ thì người Sài Gòn nó kỳ cục, vô duyên như vâỵ đó, tui biết mà! Thì tui là người SG nè, vậy chớ có ai ở SG mà không phải là có gốc gác từ nơi khác đến đâu, giơ tay cho tui biết cái coi?

(Xí, dzô dziên, tui nghe có người nói dzậy. Nhưng mà kệ mấy người, tui cứ nhận tui là Sài Gòn đó, tức hôn?)