Văn hóa phẩm đồi trụy, khoan dung, và miễn nhiễm

Sao cái tựa của entry này lại kỳ cục thế? Ừ mà hình như đặt tựa kiểu như thế này, nhét chung vào một rọ các khái niệm hoặc vấn đề rời rạc đôi khi chẳng ăn nhập gì với nhau là phong cách riêng của tôi hay sao ấy.

Không tin thì mọi người cứ đọc lại các cái tựa trên blog này của tôi thì sẽ rõ. Thơ và bác sĩ; Thiên tai, nhân đạo và sự duy lý; Não phải, não trái và thuyết thông minh đa diện; Văn hóa tranh luận và lời xin lỗi; Mặt trời nhỏ, thơ và giáo dục vv. (Đấy, lại tranh thủ "tự quảng cáo" rồi, chẳng biết có ai tò mò vào đọc mấy cái entries mà tôi vừa giới thiệu không nhỉ?) ;-)

Tôi viết entry này vì lại vừa được người bạn già từ nửa vòng trái đất gửi cho một chùm hình ảnh thật từ Cali, trong đó có hình ảnh của một vị giáo sư (nghe nói là dạy Physics của UC Berkeley) không còn trẻ nữa (euphemism for old!), biểu diễn màn chạy nude trên đường phố, không mặc gì cả, mọi thứ cứ thế mà phơi bày thoải mái, bớ người ta!!!!

Các vị nào đang đọc entry này xin dùng trí tưởng tượng để hình dung ra, chứ "em" đây thì không dám đưa hình đó lên ạ, không phải vì chưa xin phép, mà vì sợ ... bị CA bắt vì phổ biến văn hóa phẩm đồi trụy! Mà nếu không bị bắt (chả biết giờ này mấy dzụ như vậy có còn bị quy kết gì không nhỉ, chứ thời mới sau năm 1975 là có đấy!), chắc cũng khó lòng tồn tại, nhìn mặt sinh viên, hàng xóm, đồng nghiệp và cả gia đình nữa quá!

Đấy, lý do của cụm từ "văn hóa phẩm đồi trụy" trong entry này. Vậy là rõ rồi. Còn "khoan dung" và "miễn nhiễm" thì sao nhỉ?

Khoan dung? Tiếng Anh là tolerance. Định nghĩa từ này trong từ điển Oxford Advanced Learner's Dictionary 2005 là như sau:

"the willingness to accept or TOLERATE sb/sth, especially opinions or behaviour that you may not agree with, or the people you are not like you"

Dưới đây là phần tôi dịch:

"sự sẵn lòng chấp nhận tức KHOAN DUNG đối với một người nào, một điều gì, đặc biệt là các ý kiến hay hành vi mà bạn không đồng ý, hoặc những người không giống như bạn"

Thời gian ở nước ngoài vài năm, trong đó lâu nhất là ở Úc, nhưng đặc biệt là thời tôi ở Mỹ 3 tháng từ năm 1989 (ở Madison, Wisconsin, tại University of Wisconsin, Madison), đã hình thành trong đầu tôi một ý thức rất rõ về sự khác biệt trong mức độ khoan dung giữa xã hội VN - và có lẽ là phương Đông nói chung - và xã hội Mỹ, là nơi có lẽ có mức độ khoan dung (= chấp nhận, thậm chí khuyến khích, sự khác biệt) cao nhất trong mọi xã hội phương Tây.

Điều này xấu hay tốt? Trước đây, theo truyền thống đã được dạy, tôi cho rằng điều này rất xấu: để cho bọn trẻ tiếp xúc với văn hóa phẩm đồi trụy như thế, chúng nó hỏng hết còn gì!!!! Loạn quá, loạn quá! Phải cấm sạch, cấm sạch thôi!!!!! (Giống nhà nước VN quá nhỉ?)

Ấy thế mà, sau bao nhiêu năm được "che chắn" kỹ lưỡng như thế, đến năm 1991 khi tôi đi học ở Úc (lúc ấy đi đâu cũng được cử đi cả đoàn, có trưởng đoàn, có họp hành, có quản lý nhắc nhở vv và vv), thì cứ mỗi lần ra hiệu sách, tôi lại thấy các ông trong đoàn túm tụm vào xem khu vực bán sách cho người lớn (con nít đi chỗ khác chơi, "trẻ con không được ăn thịt chó", biết chưa?)

Rồi sau đó là đi thuê phim video về xem, bí bí mật mật, giống như mẹ tôi hay nói, "buôn bạc giả" vậy!

Nghe nói, còn có những người còn mò mẫm đi khu đèn đỏ, đi xem các nước tư bản hư đốn, đồi trụy chúng giãy chết ra sao nữa cơ! (Mà, như ai đó trong đoàn của tôi đã nói jokingly, "công nhận bọn tư bản chúng giãy chết dữ thật đấy!")

Tất cả những việc ấy là làm lén thôi, chứ đâu có được phép. Nếu hở ra, bị kiểm điểm, phê phán, họp hành, nhận khuyết điểm công khai chà chà, rắc rối to chứ chẳng chơi! Nhưng thật ra thì ... ai cũng làm mà, kể cả trưởng đoàn, nên chẳng ai bắt anh đâu, miễn sao anh cứ làm cho kín đáo, còn hễ có đứa tố, thì tôi cứ phải kiểm điểm anh đấy nhé! Mà đã ra phiên họp, thì ai cũng sẽ lên án anh dữ dội cho mà xem. Chứ lại chẳng? Tôi không phê phán, thì hóa ra tôi đồng tình sao? Tức là tôi cũng có thể đã phạm tội như anh à? Chả dại!

Ấy là chuyện hơi xa xưa một chút. Rồi ... cửa mở thêm, VN hội nhập thêm ... Rồi Internet, rồi VN tham gia WTO. Và các phim ảnh xấu được thả tùm lum trên mạng. Và mọi người đi tới đi lui hà rầm. Muốn gì ư, chỉ cần bay 2 tiếng sang Thái Lan là tha hồ. Mà có lẽ cũng chẳng cần đến Thái Lan cũng nên? Nên mấy cái trò trẻ con (í quên, người lớn chứ nhỉ?) như tôi tả đó, hình như bây giờ chẳng còn ai quan tâm nữa.

Bây giờ thì hình như mọi người "miễn nhiễm" với mấy cái mà tôi nói rồi hay sao ấy. Tôi cũng "khoan dung" hơn với con cái và với chính mình, mặc dù các giá trị của tôi vẫn không thay đổi. Con cái tôi cũng thế. Điều quan trọng là chỉ ra cho chúng thế nào là hay, thế nào là dở, tại sao phải sống và ứng xử như thế này chứ không phải là như thế kia. Rồi để chúng tự lựa chọn, và chịu trách nhiệm cá nhân về những hành vi của mình.

Tôi nghĩ thế, chẳng biết có đúng không? Dù sao thì nó cũng giải thích cho cái tựa entry khá là vớ vẩn này. Vớ vẩn, vẩn vơ, thơ thẩn, thẫn thờ ... Đúng là vớ vẩn thật!

Thì đã hẳn! Có ai đó đã nói, đời là một cuộc chơi, chẳng phải sao?