Thứ Sáu, 2 tháng 4, 2010

Buồn hay phẫn nộ?

Tôi buồn quá! Thực ra, lẽ ra tôi phải phẫn nộ, nổi giận đùng đùng, nếu tôi không đang quá mệt mỏi như thế này. Mệt mỏi về tinh thần, và mệt mỏi về thể xác. Và nếu tôi đã không ngộ ra được nhiều điều trong cuộc sống này, qua những sự kiện dồn dập gần đây chung quanh tôi, tại cơ quan tôi, và trên đất nước tôi - thông qua những điều tôi được đọc trên báo chí.

Tại sao tôi buồn? Vì tôi vừa nhìn thấy trên trang web của một đồng nghiệp mà tôi biết khá rõ, và đã có quan hệ một thời, thậm chí có thể tạo ra một cảm giác thân thiết vì cùng nhau làm một đề tài to đùng vật vã cho ngành giáo dục, một bài viết được gửi để tham dự một hội thảo cũng to đùng vật vã của giới giáo dục đại học của Việt Nam sắp đến.

Người đồng nghiệp này hiện nay lại đang giữ trọng trách trong một trường đại học tư, được xem là một trường có tiếng (?) ở Sài Gòn đấy. Đúng ngay vị trí đáng ra phải là tấm gương sáng cho sinh viên về sự trung thực của trí thức trong khoa học. Intellectual integrity.

Nhưng ai mà biết được, có lẽ nhiều người cũng đang xem người ấy là tấm gương sáng cơ đấy, qua những bài viết, và phát biểu của người đồng nghiệp ấy. Vâng, những bài viết ca ngợi sự ngay thẳng, sự chân thật, ca ngợi giá trị nhân bản của đại học, của giáo dục khai phóng.

Còn bản thân người đồng nghiệp này thì dường như không hiểu thế nào là đạo văn thì phải? Hay có hiểu, mà làm ngơ?

Sao tôi lại nói vậy? Khi làm luận án tốt nghiệp tiến sĩ ở Úc, tôi được dạy rằng, nếu sử dụng nguyên văn lời của ai từ 3 từ trở lên là đã phải trích dẫn rồi. Nhưng chỉ sử dụng nguyên văn lời của người khác khi đó là thuật ngữ, hay cách nói độc đáo ghê lắm, nên không thể thay đổi. Còn nếu không thì phải dùng lời của mình để viết lại ý tưởng của người khác, tất nhiên vẫn không quên chú thích tác giả vì đã lấy ý tưởng, dù không trích nguyên văn.

Còn ở đây, tôi thấy có những câu, những dòng chữ, thậm chí có thể là gần cả một đoạn văn của tôi được sử dụng. Không trích dẫn!!!!! Và trong tài liệu tham khảo cũng không có tên tôi từ bài gốc, vốn cũng đã được sử dụng (với sự đồng ý của tôi vào lúc ấy) để đưa vào cái đề tài đứng tên chung kia.

Tôi không viết được nữa! Cả như tôi trước đây, chắc tôi sẽ gọi điện để ... mắng cho người kia một trận (tôi cũng dữ tợn lắm các bạn bè của tôi ạ!), hoặc sẽ gửi mail để ... dạy cho người kia một bài học (chà, cái trò gửi mail và nói thẳng thừng những điều mình nghĩ thì tôi hơi bị ... nổi tiếng). Nhưng, như đã nói ở trên, tôi đã mệt mỏi lắm rồi, và cũng đã ngộ ra nhiều điều lắm rồi.

Nhưng buồn - hoặc phẫn nộ - là một cảm xúc, và nó chân thực lắm. Không giấu được. Và nó có tác động ngay. Nó làm tôi không làm việc tiếp được. Không tư duy được. Một thứ chất độc ở trong người, giống như người uống rượu bia quá trớn, bị xay xỉn. Và phải ói ra.

Vì vậy mới có entry này. Nó là một động tác - xin lỗi bạn bè của tôi - thải các cảm xúc độc hại trong cơ thể ra, để có thể bình tâm lại và làm việc tiếp.

Vâng, tôi đã hơi nguôi nguôi rồi. Thật ra thì chưa, nhưng đã bắt đầu có thể trấn tĩnh.

Ít ra, tôi đã có thể nghĩ đến câu này trong Kinh Thánh, và đang dịu lại:

Lạy Cha, xin Cha tha cho chúng, vì chúng không biết việc chúng làm!

Nhưng vẫn tự hỏi, đến bao giờ thì trí thức Việt Nam hiểu được thế nào là đạo văn nhỉ????

Và sực nhớ, tôi mới viết một entry có tên là "Nền giáo dục VN không khủng hoảng" ở trên blog ncgdvn của tôi. Nhưng bây giờ thì tôi đổi ý rồi: Với những trí thức, những người ngồi ở vị trí lãnh đạo các trường đại học mà đạo văn hồn nhiên (tôi tránh nói ngang nhiên vì sợ nặng lời), tự tin và thoải mái như thế này thì nền giáo dục VN quả là đang khủng hoảng, mà là khủng hoảng nặng đấy!

11 nhận xét:

  1. Khẹt, khẹt, may mà tớ không có dính liếu với trường đại học. Đọc mà cứ giật mình là mình có đạo văn hay không?

    Sợ thế, bây giờ mới thấy chị PA dữ dằn hung tợn như cảm giác khi nghe giọng nói chị qua phone lần đầu. Hihihi.

    Trả lờiXóa
  2. Trời, tôi thì dữ tợn khỏi nói rồi bác Hải ạ. Bây giờ bác mới biết sao?

    Đạo văn.... Có người cố tình, có người vô ý. Nhưng giới hàn lâm thì phải cẩn thận, vì nhà khoa học chỉ có ý tưởng và sự công bố để được thừa nhận và tưởng thưởng - ví dụ, "phong học hàm" GS, PGS và qua đó được tăng lương, thăng chức.

    Mà ý tưởng khoa học nghĩ ra thì khó, tốn nhiều thời gian, mà cướp lấy thì lại rất dễ vô cùng, chẳng tốn chút thời gian nào.

    Nên trên các nước tiên tiến, việc tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ là điều đầu tiên cho biết tư cách của một trí thức.

    Hy vọng bác đã hiểu và thông cảm với sự phẫn nộ của tôi.

    Trả lờiXóa
  3. Hờ hờ..... Tối qua có vay mượn hơn 3 từ từ chị chủ nhà và bác Hồ Hải cho còm trên blog của bác Hải nhưng tớ chắc chắn đã chú thích nguồn gốc cùng "xin phép" tác giả 1 cách rõ ràng, và vì tớ có làm nghề.... Thầy Chạy 1 thời gian, chứ không thì khi đọc bài này sẽ có mặc cảm là bị chị chủ nhà "giận cá chém thớt"!

    Buồn và Phẫn Nộ!
    Bà 8

    Trả lờiXóa
  4. Các bác ơi,

    Cho tôi nói thêm: Tôi buồn và phẫn nộ vì sự cố tình của người "trí thức" kia. Vì tôi đã chỉ ra điều này trong quá trình làm đề tài chung với nhau, nhưng người ấy đã tranh cãi và cho rằng "Nếu mà sợ bị người khác lấy mất thì tốt nhất là không nói/viết ra. Còn nếu đã nói/viết ra thì người khác có quyền sử dụng theo ý của người ta và đó không hề là đạo văn!"

    Còn tôi, thì tôi nói là nếu đã là trí thức thì dù là người khác chưa công bố chính thức trong các bài viết mà chỉ là trao đổi miệng thì vẫn phải chú thích đàng hoàng. Cho nên trong các luận án mới có các reference theo kiểu nêu ý tưởng, tên người có ý tưởng đó, và chú thích: (personal communication).

    Mà tôi với người đó giận nhau rồi, tức là tôi giận người đó, vì tôi nghĩ, nếu như thế thì nguy hiểm quá. Trao đổi ý tưởng là một nhu cầu của giới trí thức. Và ai nghe rồi sử dụng thì rất welcome, nhưng làm ơn, please, nếu đã mượn ý tưởng thì phải ghi nguồn. Còn nếu nói "sợ mất thì đừng nói ra" thì ... đúng là nên tránh xa thì hơn.

    Cám ơn Bà Tám đã chia sẻ nỗi buồn và phẫn nộ này. Còn Bác Hải ơi, bác biết là các nhà báo của mình nó cũng chôm hoài trên các blog, rồi dịch báo nước ngoài không chú thích, có sao đâu. Có thể nói, "đạo văn là một nét độc đáo (!) trong sinh hoạt văn hóa, khoa học của giới trí thức VN hiện nay" Bà Tám ạ. Ai không giống như thế, đấy là người bất thường lắm, nếu đưa lên phân bố chuẩn thì nằm ở standard deviation số 4! :-)

    PA

    Trả lờiXóa
  5. Chuyện thường ngày ở huyện mà chị. Đời tôi ít nhất làm luận án tiến sĩ và chuyên khoa II, thạc sĩ cũng hơn 5 cái còn chưa có gì đáng nói.

    Trả lờiXóa
  6. Cháu xin chia sẻ cảm giác này với cô ạ. Cơ mà cháu cứ hi vọng là sau khi nghỉ ngơi cuối tuần thì cô sẽ... nổi giận. :P Không thể nào lại để những sự dối trá hay đánh tráo khái niệm xảy ra dễ dàng được phải không cô?
    Chúc cô mau vui trở lại!
    :x

    Trả lờiXóa
  7. Hi Alrie,
    Cám ơn cháu đã động viên. Mà cô thích nhất là câu "sau khi nghỉ ngơi cuối tuần thì cô sẽ ... nổi giận". Có thế chứ, đó là suy nghĩ của thế hệ mới.

    Cô vui lắm, vì thấy thế hệ mới mạnh dạn hơn mình. Chứ cô thì cũng vẫn còn sợ ... không ai chơi với mình, vì mình khác thường quá.

    Và vui hơn nữa, vì ... thế là cô đã có cớ để có thể nổi giận (!) mà không bị ai chê trách là dữ dằn hung tợn nữa. :-)

    Chúc cháu vui,

    Cô PA

    Trả lờiXóa
  8. Hihi, không phải là "dữ dằn hung tợn" đâu cô. Phải có tâm lắm thì mới giữ đủ nhiệt tình và năng lượng để mà... nổi giận ấy. :D Nhưng trước tiên thì cứ nghỉ ngơi cho khỏe đã cô nhỉ. Con đường "đấu tranh" thì dài. Cháu ủng hộ cô ạ, và rất vui được... chơi với cô. ^^

    Thanh Hà

    Trả lờiXóa
  9. Hi Bác Trèo,
    Tôi sơ ý không đọc kỹ nên không biết bác còm, hôm nay mới trả lời.

    Cám ơn bác đã ghé nhà, và gửi link. Bài của Trang Hạ hay lắm. Xem xong, thấy cái buồn hay phẫn nộ của tôi trong entry này có đáng gì đâu?

    Bởi vậy nên trong entry mới của tôi (Nếu bỗng thấy tan tành sự nghiệp), tôi mới phải đặt câu hỏi: "Người ơi, Người đang ở đâu trong xã hội VN hiện nay!"

    Chúc bác vui, làm được nhiều việc tốt cho xã hội, cho SG luôn là nơi ở tốt, chứ không khổ như nơi này nơi khác, bác hén!

    PA

    Trả lờiXóa
  10. PA: với esnips.com mà PA nghe nhạc chị tôi trên blog của tôi
    Nó lợi hại lắm đấy
    Qua đó có thể post files mp3: như ghi âm chẳng hạn
    tôi có 1đề tài mà chưa tiện post ngay bây giờ

    Trả lờiXóa