Thứ Năm, 1 tháng 7, 2010

Nơi trú ẩn của tôi ...

Hôm nay trời vào thu...

Không, không đúng, chẳng qua là tôi tưởng tượng ra thế. Sài Gòn làm gì có mùa thu, vì miền Nam chỉ có 2 mùa mưa nắng thôi mà. Và bây giờ Sài Gòn đang là mùa mưa.

Mưa Sài Gòn, giống hệt tính người Sài Gòn. Chẳng cần báo trước, đang dưng không bỗng ào ào giận dữ, nước tuôn xối xả từ trời xuống, báo hại ai đang đi ngoài đường không kịp dừng lại mặc áo mưa, sẽ ướt lướt thướt như chuột lột, đồ vía đồ lớn đi họp, đi ăn cưới, xem như ... tiêu!

Rồi cũng vô căn vô cớ như vậy, cơn mưa chợt đến lại chợt đi. Chỉ 5 phút sau cơn mưa, là hoàn toàn không còn dấu vết: trời vẫn xanh, mây vẫn trắng, nắng vẫn vàng, và mọi người cũng quên hẳn cơn mưa. À quên, đó là thời xưa, còn thời nay thì người Sài Gòn chưa thể dễ quên cơn mưa như thế, vì nhân chứng của cơn mưa chính là những vùng lầy, vũng ngập khắp nơi trên đường phố. Nhưng ý tôi muốn nói là, dù sao thì sau cơn mưa, trời Sài Gòn lại sáng (of course), và hơn thế nữa, trời lại ... nóng (và điện thì vẫn cúp!)

Nhưng hôm nay thì khác, như thỉnh thoảng vẫn thế: Trời cũng mưa ào ào như trút, nhưng dai dẳng hết cơn này đến cơn khác, chứ không chợt đến chợt đi như trong thơ Nguyên Sa: Em chợt đến chợt đi anh vẫn biết/Trời chợt mưa chợt nắng chẳng vì đâu. Và sau cơn mưa, thì trời không sáng, mà u u, sầu sầu, bầu trời trĩu nước, thấp và nặng, kèm những cơn gió lạnh. Gợi chút thương thương, nhớ nhớ, buồn buồn, da diết ...

Chẳng hiểu sao, tôi nghĩ trời như thế này thật giống một buổi chiều thu, chiều thu Hà Nội - dù thực ra tôi chưa bao giờ được hưởng một chiều thu Hà Nội thực sự. Chỉ là tưởng tượng thôi, qua văn thơ của Tự Lực Văn Đoàn, của Thạch Lam, hay của Nguyễn Tuân, chắc thế. Hay của Vũ Bằng với "Thương nhớ mười hai" (chà chà, mấy cái này tôi đọc lâu lắm rồi, chẳng rõ có còn nhớ đúng hay không). Thì cũng ... giàu trí tưởng bở vậy mà!

Hoa sữa
Và, quả là nhờ trời (trời = thời tiết), tôi vừa làm ngay được một bài thơ, có ghê không kia chứ! Tôi làm thơ, có ai tin được không, sau đến gần 30 năm hoàn toàn bỏ thơ ca để làm vợ, làm mẹ, làm tiến sĩ (hic hic hic, vừa khổ sở vừa lương thấp), làm mẹ nữa, làm giảng viên, làm nhà quản lý, và đi cày 2, 3 jobs, làm ngày làm đêm để kiếm cơm ...

Lạ thật chứ, vì để làm thơ, tôi chỉ cần chút trời hiu hắt, chút lãng mạn mới tìm lại được từ những mẩu ký ức cũ, chút đồng cảm của những người bạn không biết mặt từ thế giới ảo, là một bài thơ cứ thế tự động viết ra trong đầu tôi, trong vòng 30 phút tôi chạy xe từ Hồ Con Rùa về nhà ở Bình Thạnh, dưới "bầu trời thu" hiếm hoi của SG, nơi "anh ở trong này chưa thấy mùa đông/nắng vẫn đỏ mận hồng đào cuối vụ" của một nhà thơ, anh lính Bắc viết năm 1976.

Chắc chắn là thơ con cóc! Nhưng có hề gì, Thơ tôi là để cho tôi/Ai mà chê trách là tôi ... bụp liền (câu này tôi xuất khẩu thành thơ, mới chế ra đó các bạn). Ai thích, thì xin đọc, ai không thích, no star where, xin đọc bên trên chỗ in nghiêng nghiêng nhé! ;-)

Vâng, bài thơ ấy đây. Tựa của nó là tựa của entry này, và cũng là câu đầu tiên của bài thơ đấy. Nào, a lê hấp, nó đây:

Nơi trú ẩn của tôi

Nơi trú ẩn của tôi
Là thơ đấy
Nhắm mắt lại nghe giòng suối chảy
Nghe gió xanh
Nghe tiếng chim thanh
Mở mắt ra là cõi đời bát nháo
Là gạo tiền cơm áo
Là cuộc sống quẩn quanh
Vòng đời xoay nhanh, xoay nhanh
Ôi những con chuột chạy
Vật lộn giành tranh, bon chen rồi cũng vậy
Tôi tìm về thơ.

Ghi chú: 'gió xanh' và 'tiếng chim thanh' là mượn từ trong bài thơ Màu thời gian của Đoàn Phú Tứ. Còn 'những con chuột chạy' là Việt hóa cụm từ 'the rat race - cuộc chạy đua của những con chuột', tức cuộc bon chen, ganh đua của kiếp người.


Vâng, thơ là nơi trú ẩn của tôi. Đã là, đang là, và sẽ là. Tôi vẫn muốn có một lúc nào đó, vứt hết công việc, vứt hết mọi thứ, đi lang thang đâu đó trong rừng, hay bên hồ, chỉ tôi với thiên nhiên, lang thang tha thẩn, và ... làm thơ. Thì chắc là thú vị lắm. Sẽ làm cho tôi bình tâm lại, thanh thản lại, vui vẻ lại, để tiếp tục cuộc sống mệt mỏi này.

Và thêm một ghi chú, cái này cho ông xã tôi: Bài thơ này tôi định làm 2 "khổ" cơ. Khổ đầu thì xong rồi, đăng ở trên. Khổ thứ hai sẽ bắt đầu như thế này: Nơi trú ẩn của em/Là anh đấy. Nhưng chỉ mới viết được tới đó, thì ... tịt mất rồi. Nên tạm dừng ở đây vậy. Chờ khi nào Sài Gòn lại vào thu, như hôm nay, thì thi hứng sẽ đến, rồi khổ thơ thứ hai sẽ hoàn tất được. Còn không, sẽ là một trong những công trình dần xây, anh nhé. Có hề gì, phải không anh, nói ra hay không nói ra, thì nó vẫn thế thôi mà!

Linh tinh thật, ông xã tôi thế nào cũng nói thế cho mà xem!

13 nhận xét:

  1. Sửa chị tí:
    "Ướt như chuột lội"
    Con chuột khi lội nước nhìn thảm hại lắm!
    Chuột thì không lột xác như nhộng được.
    Hồi xưa, em cũng tưởng thế, may mà nghe được nên biết nguồn gốc từ, giống như nghe "phong thanh" chứ không phải "phong phanh" (chỉ dùng cho việc ăn mặc..).
    SG mưa nhiều lắm phải không chị?
    SG là cái tên rất đẹp, em thích SG trở về cái tên này.

    Trả lờiXóa
  2. Hừm. Entry của mẹ "hơi bị" linh tinh đấy nhé. Lại còn chế bậy tùm lum nữa. Ex: no star where (?!) Chữ với chẳng nghĩa gì mà lạ lùng thế. Đúng là dzợ bố có khác nhỷ ;)

    Trả lờiXóa
  3. Em đang dịch bài, hơi mệt, nên tranh thủ gõ vài dòng comment cho cô. Cô thích thơ, lại là dân ngoại ngữ, nên em tặng cô bài dịch này, coi như kỷ niệm một ngày Sài Gòn mưa:

    My abode

    My abode
    is none other than poetry.
    With eyes closed, I’m surrounded
    by the sound of creeks winding,
    birds warbling,
    and evergreen wind chiming.
    With eyes open, I’m dragged
    back to this chaotic quagmire,
    beset with worldly concerns
    and a routine life.
    As the world wheels swiftly.
    and the rat race rages,
    again I take refuge
    in poetry.

    SGK

    Trả lờiXóa
  4. Em đọc lại bản dịch thì thấy có một chỗ muốn sửa. Có lẽ đổi "cơm áo gạo tiền" từ "worldly concerns" thành "worldly woes" thì hay hơn, vì có thêm alliterative effect, mà chữ woe cũng "thơ" hơn.
    Bao giờ cô viết tiếp đoạn 2 em sẽ thử dịch tiếp, nếu đủ sức.

    SGK

    Trả lờiXóa
  5. Trich "Nơi trú ẩn của em/Là anh đấy."

    Cô bạn gái, sau này là vợ hiền của tôi cho đến bây giờ, ngày xưa cũng nói như thế. Cho nên cả cuộc đời tôi chỉ có một nguời.

    Các cô khôn thật, đánh cái võ đó thì các anh (anh nào cũng xưng là anh hùng cả) chạy đâu cho thóat. Chẳng lẽ anh hùng mà nguời ta xin trú ẩn lại xô người ta ra à, thế thì làm sao gọi là anh hùng đuợc.

    Thế là sáng 8AM-5PM, cơm nhà qùa vợ, weekend di chợ đẩy xe cho vợ. Vợ cho gì ăn nấy, quần áo thì thế nào cũng xong, tối đ ngủ không dám tranh dành cái remote control. Vợ xem chương trình gì thì xem chương trình đấy. Theo ý vợ mài rồi đâm ra mụ cả nguời.

    Cũng đành phải chịu thôi nếu không xểnh nhà ra là chết đói.

    Anh ở nhà nếu có nói "Linh Tinh Thật" là cũng đúng thôi.

    Chúc anh chị hạnh phúc mãi như tôi vì cái câu mở đế chết nguời ấy.

    Choi

    Trả lờiXóa
  6. Nơi trú ẩn của em, là anh đấy :).
    Hạnh phúc nhẹ nhàng như một tiếng chim bay.

    Trả lờiXóa
  7. Hi all,

    Trời ơi, bận một chút, nay mới quay lại, đã có 6 comments của người thân quen, bạn hữu!

    Mới biết là người yêu thơ trên đời này vẫn còn nhiều thật, và tôi chưa phải là "The last of the Mohicans"!

    SGK,
    Rất cám ơn phần dịch thơ rất thơ của em. Tín, đạt, nhã đấy nhé! Ở đâu ra lứa tuổi của em mà có một "đứa" như em vậy, hay thế hệ em vẫn thế mà tôi không biết?

    Bác Choi ơi,
    Rất cám ơn comment dễ thương của bác. Tôi đọc cho ông xã nghe, ông ấy bảo bác đã nói thay cho ông ấy rồi đấy!

    Sông,
    Đọc câu thơ của em xong, cô nghĩ ngay ra một thuật ngữ mới: participatory poetry. Thơ tham dự em ạ, giống như người ta nói đến truyền thông tham dự, theo kiểu các nhà báo có thêm blog để độc giả có thể trao đổi thêm ý kiến.

    Hay cô với em mở một công ty thơ đi em nhỉ? Đây là "mơ giữa ban ngày" của cô đấy mà!

    PA

    Trả lờiXóa
  8. Còn đây là phần trả lời cho Huy Quang Piano:

    Cám ơn em về "chuột lội" và "phong thanh". Hình như chỉ cũng đã nghe láng máng ở đâu đó là như thế. Nhưng ngôn ngữ là thói quen, là quy ước em ạ. Nên mình nói đúng mà mọi người nói sai, thì sẽ biến thành mình sai mà mọi người đúng.

    Nhưng comment của em đã gợi ý cho chị một entry mới rồi đó, thế nào cũng có lúc chị viết về ngôn ngữ cho xem.

    Còn Sài Gòn mưa, thì có nhiều thứ để nói lắm em ạ. Có hẳn một bài hát (chắc là nhiều hơn một chứ, nhưng ít ra là chị biết 1 bài) từ hải ngoại về Mưa Sài Gòn nữa.

    Và Sài Gòn thì đang mưa, mưa nhiều, đúng rồi. Chị cũng thích Sài Gòn là Sài Gòn, nó có 300 năm thương hiệu rồi. TP HCM đối với chị nó nghe xa lạ, em ạ. Nghe đầy tính chính trị, hành chính và cơ chế, và có lẽ chưa thành thương hiệu, ít ra là đối với thế giới bên ngoài.

    Nếu mình đang muốn xây dựng thương hiệu quốc gia, mà lại xóa đi những thương hiệu đã có tiếng trong nước như thế này (ví dụ trước đây là trường Ams) thì làm sao mà có được thương hiệu quốc gia tốt được Quang nhỉ?

    PA

    Trả lờiXóa
  9. Câu bắt đầu của khổ thứ 2 cô làm em liên tưởng đến bài hát "Underneath your clothes". Cô nghe và tham khảo ^_^

    Trả lờiXóa
  10. Houston mưa rả rích suốt hai ngày nay. Buổi sáng lò dò đi pha coffee nhìn ra ngoài vườn mới biết trời vẫn đang lặng lẽ mưa, cảm thấy buồn và nhớ Saigon, bây giờ vào blog thấy ngay bài của cô viết cũng về mưa, mà lại là mưa Saigon, có khác chi Từ Thức đang buồn gặp người quen!
    Mưa Saigon trong ký ức của tôi gắn liền với biết bao nhiêu là kỷ niệm, vui có buồn có, lãng mạn có. Những trận banh dưới mưa rào cùng bạn bè trong khuôn viên nhà thờ, một buổi chiều thơ thẩn đạp xe lang thang dưới mưa lâm râm trên đường phố, những lúc chở nàng trên chiếc xe Suzuki cũ kỹ, cảm giác ấm áp sau lưng, mà trong lòng cứ thấp thỏm không biết lúc nào cái máy xe nó nhiễm lạnh rồi trở chứng đòi đi xe xích lô. Vẫn nhớ nhất là những chiều mưa tầm tả, đi học về, ghé lại quán hàng bên đường, cảm giác xót xa nhìn mẹ và chị co ro, rầu rĩ vì ướt và ế, mưa đã làm cho sự nhọc nhằn của mẹ và chị càng thêm lầy lội. Hình như tất cả người Saigon khi xa xứ đều mang theo trong hành trang ký ức của mình một chút mưa để nhớ, dù rằng đôi lúc nó kềm theo cả hương vị mặn và đắng. Mưa Saigon cũng giống như tính khí của người Saigon, lúc thi vị, lúc ồn ào, có lúc thật lịch lãm, và cũng có lúc thật hỗn hào. Nhưng có lẽ điều làm người ta nhớ về nó nhiều nhất là tiếng mưa, khó có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu. Ngay trận mưa đầu tiên xa quê hương, tôi đã nhận ra đó chính là cái mình cảm thấy thiếu nhất. Mưa ở Mỹ giống như một cô tiểu thư đài các nhưng lại… câm.
    Nhớ mưa Saigon nhiều lắm, vài lần về thăm chốn cũ, muốn nghe lại những giai điệu mưa ấy, lại bẽ bàng vì tiếng còi xe, tiếng chửi thề của ai đó trên con đường kẹt cứng, cocktails của xe gắn máy và auto’s, đúng là thất vọng không thua gì Từ Thức ngày xưa. Cũng có chút an ủi khi được nghe nàng mưa Saigon than thở vào giữa khuya, thôi thì có còn hơn không.
    Hình như tôi lại xã rác ở nhà của cô hơi nhiều rồi, thông cảm vậy nhé. Cám ơn cô đã tiếp đãi nồng hậu những người khách lữ hành trên cái không gian ảo này. Tôi đang nhớ đến lu nước mưa và cái gáo mà bà nội tôi để trước nhà cho khách lỡ đường ngày xa xưa, nay có lẽ chỉ còn tìm được trong thế giới ảo này mà thôi.
    Thank you. See you soon.
    Myakc

    Trả lờiXóa
  11. Bác Myakc,

    Gặp lại bác ở đây, với những tâm sự ... vụn của những người hoài cổ, hơi lan man lẩn thẩn, giống tôi (hic hic), thật là vui bác ạ. Làm gì có chuyện xả rác ở đây!

    Hình như bác, hay là ai đó lúc viết comment ấy là nặc danh, đã có mấy lời với tôi về việc mọi vật đều thay đổi rồi cơ mà, phải không ạ? Nhưng hình như ai cũng biết thế, nhưng rồi vẫn cứ buồn buồn, tiếc tiếc vì sự thay đổi đó, phải không?

    Tôi lại nghĩ lẩn thẩn, vậy nếu có lúc nào đấy, người ta sẽ thay đổi nên không còn biết buồn buồn, tiếc tiếc vì sự biến mất của những gì xưa cũ nữa, thì lúc đó, người ta có ... buồn buồn, tiếc tiếc về sự thay đổi đó hay không? (Câu hỏi thật ngớ ngẩn, phải không bác?)

    Chúc bác vui với mưa Houston, để rồi lâu lâu lại buồn nhớ mưa Sài Gòn,

    PA

    Trả lờiXóa
  12. Bà 8 đây cũng luôn nhớ những trận mưa tầm tã nặng hột chợt đến chợt đi ở Sàigòn, những cơn mưa Xuân bụi lất phất ở Hà Nội và Chùa Hương, cùng vài trận mưa rào kéo dài 2-3 tuần liền ở miền Trung VN trong mấy mùa bão táp. Mỗi miền Nam Trung Bắc VN đều có kiểu mưa riêng rất đặc trưng và không giống 2 miền kia, nên gợi được nhiều ý cho văn thơ nhạc cùng lòng người rất đặc thù. Thật ấn tượng!

    Chả bù cho miền Nam California vì với phần lớn là đất Sa Mạc thuộc vùng Ôn Đới nên mỗi năm chỉ mưa dưới 10 trận ngắn, chỉ lai rai tí chút để đủ làm ướt đường phố mà thôi. Cây cối cùng cỏ vườn trước sau có xanh tươi nhờ hơi nước từ biển Thái Bình Dương đọng lại mỗi đêm cùng hệ thống Dẫn Thủy Nhập Điền từ Bắc Cali. xuống hoặc từ Arizona qua, và dĩ nhiên ít ai cần "Nơi Trú Ẩn" để tránh mưa.

    Thật đấy!

    Bà 8 Linh Tinh

    Trả lờiXóa
  13. Bà Tám ui,
    Sorry chưa trả lời entry này, vì mấy ngày nay Tư hơi mệt mỏi và ... not in the mood, chắc là Tám biết mà phải không?

    Con người là sản phẩm của môi trường và hoàn cảnh Tám ạ. Nên người ta nhớ mưa vì mưa cũng làm nên tính cách con người, vì nó là một phần của môi trường sinh sống mà.

    Thấy Tám hăm he về SG vào tháng này hoài, nếu Tám về mà rảnh thì gọi Tư nhé, get offline một chút vậy mà!

    PA

    Trả lờiXóa